LEVE DE GROTE STAD
« Voorgaand artikel | Overzicht
Je was slim, je was mooi, je was vriendelijk en verstandig en nu ben je dood.
Je was bevlogen en enthousiast en je laat je geliefden achter met vragen.
Wat is er in je gevaren, dat je ons zo onaangekondigd moest verlaten?
Was dit gat dieper en was deze dag zwarter dan alles wat jou eerder kwelde?
Was er teveel aan tegenslag en te weinig aan bemoediging?
Antwoorden kan jij niet meer geven, maar je leven vertelt veel.
Je was een idealist. Voor veel mensen is dat iemand die ook als volwassene
de wereld nog met kinderogen beschouwt.
Jazeker. Toch waren jouw idealen heel concreet: mensenrechten, eerlijke handel, economische ontwikkeling.
Je was een kosmopoliet. Dat is voor sommigen een anywhere, een overal-en-nergensmens, iemand die de wereld bereist zonder ergens thuis te zijn.
Voor oude en nieuwe nazi's is kosmopoliet een scheldwoord: iemand die geen goede vaderlander kan zijn.
Jazeker, je was op veel plaatsen ter wereld thuis, in Afrika met name.
Evengoed was je in Nederland lid van een politieke partij, nam je verantwoordelijkheid voor hoe dit land wordt bestuurd; van een partij bovendien, voor wie internationale solidariteit een reëel begrip is.
Je was menslievend en dus had je vrienden binnen en buiten Nederland, ook in Afrika.
Jazeker. Dan is de leus De Nederlander op Een, ook al komt ze van een partij in de regering die jij dient, een kromme vermaning en een belediging. Je werkte voor Buitenlandse Zaken immers, niet voor het Ministerie van Koloniën.
De lat lag hoog voor jou. Dat deed je zelf, misschien wel tot die ook voor jou te hoog lag.
Dus was je eigen persoon in het geding, je hart, je ziel, je verstand.
Zeker, maar niet zo dat het persoonlijke jouw politiek werd. Eerder integendeel, je was een politiek dier, dus je leefde voor een politieke zaak en het was onmogelijk voor je om van alles wat je zag de politieke dimensie te miskennen.
Politieke idealen kunnen een bijtend zuur worden als de tijdgeest naar de andere kant beweegt. Het strengste asielbeleid ooit, hakken in ontwikkelingsgelden, dubbele standaards op mensenrechten, nationaal-egoïsme als richtsnoer ... ook iemand met minder idealen zou er cynisch van worden. En juist tot cynisme was jij niet in staat.
Ik schrijf dit op de dag dat in Amerika iemand president wordt gemaakt die landen sub Sahara, landen waar jouw hart lag, shithole countries noemt. We weten wie zijn vrienden zijn en we zien er die het graag willen worden.
Jij wist dat en je hebt ongetwijfeld nog veel meer zien aankomen.
Je hebt ons verlaten zonder afscheid te nemen in een stemming die wij niet kennen.
Jazeker, je had last van depressies. Maar ik wil je niet gedenken als een patiënt.
Ik wil ook niet spreken van een zelfgekozen dood. Het lijkt mij eerder dat de dood jou heeft gekozen. De dood die rondwaart in Soedan en Gaza, die meer slachtoffers maakt dan welk conflict ook kan rechtvaardigen. En die dus ook rechtvaardigen treft.
Je aftocht zonder afscheid zal iedereen je vergeven. Want er staat geschreven: wie veel heeft liefgehad, die kan veel worden vergeven.
(voor Melle Leenstra, 10-12-1976 - † 8-1-2025)
